Una veghja per capud’annu

Speru chi, avete tutti passatu un bon Natale in famiglia. A mo manera di prigavi un bon capu d’annu, è d’incippà un grand’ focu.
E quessa ben chi u tempu sia assai dolce. Virtuale u focu, ma u core ci è !
Dunque, bon capu d’annu.

Eppo, m’aghju da fà un rigalu chi v’appruffitara dino. Una veghja davant’ a u fucone incu storie in lingua nustrale. Storie chi arrecanu a paura. So e piu belle. Quandu m’arrestaragghju di parlà, puderete sente castizzà e ceppe , Spinghjite u lume, agguardate u focu e si un’avete a paura di e cose sopranaturale, statemi da sente sine a a fine.
So storie di tempi fa. Un ci era ancu electriccità in paese. E quandu ci vulia da fà u giru di a casa per cullà in camara, era impauritu. A lampana a petrollu un n’alluminava tantu e in circondu, ballavanu ombre belle spaventose.
A Corsica è una terra induve so puru prisente i spiriti. Qui un credu a nulla. Qualla, ci so assai cose ch’un riescu da spiegà,
Tenite..mi pare d’avè parlatu diggia di i mo zii, chi eranu tutti o guasi tutti, pertuti per queste culunie. Unu, u tintu, si n’è mortu in un accidente mentre u so ultimu viaghju. U car ch’ellu s’avia pigliatu è trabughjatu indè un travu. Mamma mi cuntava chi, à u mumentu esattu di a so morte, tutti i cani di u paese si so trovi sott’a i purtelli di a casa. Anu abbaghjatu a a morte. U dispacciu un è ghjuntu chi assai piu tardi. Ma a famiglia sapia diggia chi un dolu era accadutu. Cumu spiegà quest’affaru ? Mi pare chi l’ultimu fiatu di quellu chi sa ch’ellu a da more si ne andatu sin’a i soi. E incu tamanta forza chi l’amimali, ch’un anu persu quante noi, a percezzione di certe cose, l’anu entesa puru bè.
A morte. Cio chi m’arricava di piu a paura, è ch’ella annunciava a so affacata. A casa s’empia d’un odore di cera. O allora si sentia quante u rimore di un rilogiu. I finzione si facianu sente, pichjandu a a porta. Avianu qualcosa da di a i cristiani. Queste cose l’aghju viste e vistu dino personne chi aprianu porte e purtelle, dumandandu a l’anima santa di lascià a casa.
Aghju amparatu certe preghere mentre a notte di Natale. E si un le possu insignà, chi so masciu, l’adopru certe volte. U piu bellu e ch’ella marchja ! A pena in capu si ne va per quellu chi ne suffria e eiu bocchipensuleghju dopu avè pigliatu l’ochju.
A storia chi mi santavugliava di piu, s’ è passata in valle di l’Onca. A m’anu conta i duie omi a chi è stalvata. Seranu state cinque o sei ore di sera, in piazzile incu e capre e i cani. Si ne fallava pianu pianu a notte. Tuttu d’un colpu, anu entesu sopra elli, ma senza vede nulla, u rimore di una carretta chi passava. Incu mughji. Per fami capisce cio chi eranu questi mughji, l’anu paragunati a quelli di una dona ch’omu pulsaria. So fughjiti i cani. Si so sbandate e capre. Anu messu parechje ore a trovele. Parechji anni dopu, aghju sapiutu ch’elli avianu entesu a squadra d’arroza. A carretta chi si ne porta i dannati. Si vo leghjite « le cheval d’orgueil », vechju libru scrittu da Jakez Helias, vederete chi in Brittania dino, anu a listessa carretta. A chjamanu l’Ankou.
Allora, ditemi appena, dopu queste storie, cume si po omu trove u sonnu, quandu avete dece ani e ancu di piu ?
Basta di agguardà u focu e di sente a musica di e ceppe, di agguardà a brusta e omu trova torna a pace, a mezz ‘ a i soi.
Bon capu d’annu a tutti. Un n’appiate paura. Girate u vostru sguardu versu quelli chi vo tenite caru e chi vi tenenu caru e tuttu andara per u megliu !

PS.. le blog que vous parcourez, fait partie d’un site dédié à l’apprentissage de la langue corse. Si vous voulez le découvrir, cliquez sur l’image ci-dessous…

6 réflexions sur « Una veghja per capud’annu »

  1. linguanostra Auteur de l’article

    Bon capu d’annu caru Elevu..
    Avete puru raggio, per l’auguri ci vole da aduprà questu ligame.
    Osinno, ci vulia da scrive  » e da leghje torna »
    (chi leghje un è micca di u primu gruppu quante cantà postu ch’ellu finisce incu « e »)

    Répondre
  2. elevu

    A me dumanda era nantu à « torna » (« leghja torna » o « torna leghja » o « a risponsi « c » (:p) par dì : « relire »), micca nantu à « legha ». In corsu suttanacciu (sudu è centru), i vucali atonica ùn poni micca essa (« esse » in supranacciu) « e », mà soltantu « a », « u », « i ». (Mà, sicura, a vucali tonica in « leghja » è « essa » ùn hè micca « a », è dunqua sti dui verbi ùn sò micca di u primu gruppu).
    (aghju fattu una video nantu à i vocali quì : https://www.youtube.com/watch?v=QabeeGj1xYI (mà hè troppu longu è lentu …)).
    Vi ringraziu assai par i vostri risponsi : sò, avà, comu si dici : da (è micca « à ») leghja/leghje torna (« à relire ») (cù « torna » dopu u verbu).

    À ringrazià vi « torna » ( ? :p) è à l’annu chì veni (S.) (/vene (N.)) 🙂

    Répondre
  3. linguanostra Auteur de l’article

    « torna » cascava a tappu! Allora, un n’aghju mancu fattu casu.
    M’aghju fighjulata a to video.. ben fatta! U corsu chi parlu, quellu di u Filosorma e u Sia, fu chjamatu « quellu di a strada di u falcu » da Marchetti.
    Bravu caru paesanu e bon capud’annu a tè

    Répondre
  4. BERTRAND Carole detta Carulina

    Vengu solu di scopre u vostru travagliu o Linguacorsa ! Bravu ! Ma chì piacè ! Avà sò scorsi Natale è Capu d’Annu, 2016 s’hè messu in andà, eppuru u piacè di stavvi à leghje e vostre storie di manera cusì schjetta hè sempre listessu. Una campa pè l’orechje cum’è pè l’ochji d’a principiante ch’eo socu eiu. Torna bravu è grazie mille pè stu rigalu di principiu d’Annu.

    Pace è Salute, Salute è Pace è tanti augurii à voi è à tutta a vostra famiglia pè tuttu l’Annu ! Carulina

    Répondre

Répondre à BERTRAND Carole detta Carulina Annuler la réponse

Votre adresse e-mail ne sera pas publiée. Les champs obligatoires sont indiqués avec *

Vous n'êtes pas un robot? * la limite de temps est dépassée